ในยุคที่ภัยพิบัติทางธรรมชาติและเหตุการณ์ฉุกเฉินสามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่คาดคิด การมีระบบแจ้งเตือนภัยที่รวดเร็ว ครอบคลุม และเข้าถึงประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถือเป็นปัจจัยสำคัญในการลดความสูญเสียทั้งในด้านชีวิตและทรัพย์สิน ล่าสุด ประเทศไทยได้เริ่มต้นการทดสอบระบบแจ้งเตือนภัยในรูปแบบ Cell Broadcast (CB) อย่างเป็นทางการ ซึ่งนับเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาระบบเตือนภัยแห่งชาติให้มีมาตรฐานทัดเทียมกับนานาประเทศ
ความหมายและหลักการทำงานของ Cell Broadcast
Cell Broadcast คือ เทคโนโลยีการส่งข้อความในลักษณะ “กระจายสัญญาณ” ผ่านเครือข่ายของผู้ให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ โดยไม่จำเป็นต้องระบุหมายเลขโทรศัพท์ของผู้รับข้อความ ข้อความแจ้งเตือนจะถูกส่งไปยังผู้ใช้โทรศัพท์มือถือที่อยู่ในพื้นที่เป้าหมายทันที ทั้งนี้สามารถส่งได้ครอบคลุมประชาชนจำนวนมากในเวลาเดียวกัน โดยข้อความจะปรากฏบนหน้าจอโดยอัตโนมัติ พร้อมเสียงแจ้งเตือนเฉพาะ ซึ่งไม่สามารถปิดเสียงได้ เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ใช้งานจะไม่พลาดข้อมูลสำคัญในสถานการณ์คับขัน
วัตถุประสงค์ของการทดสอบระบบ
การทดสอบระบบ Cell Broadcast ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความพร้อมของระบบเครือข่ายและอุปกรณ์ปลายทาง ทดสอบความรวดเร็วและความถูกต้องของการส่งข้อความ รวมถึงความสามารถในการแจ้งเตือนประชาชนในพื้นที่ต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในช่วงเวลาฉุกเฉิน เช่น:
- เหตุแผ่นดินไหว
- อุทกภัย น้ำท่วมฉับพลัน
- พายุฝนฟ้าคะนองหรือพายุไซโคลน
- เหตุการณ์ความไม่สงบ หรือภัยพิบัติทางอุตสาหกรรม
การทดสอบนี้ยังมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายสามารถเตรียมความพร้อมในการบริหารจัดการข้อมูลและการแจ้งเตือน รวมถึงประเมินประสิทธิภาพในการสื่อสารระหว่างหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านภัยพิบัติและผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ
หน่วยงานที่มีบทบาทในการดำเนินงาน
การทดสอบระบบแจ้งเตือนภัยผ่าน Cell Broadcast ได้รับความร่วมมือจากหลายหน่วยงานหลัก ได้แก่
- สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (สำนักงาน กสทช.) ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลและสนับสนุนการทดสอบเชิงเทคนิค
- กรมอุตุนิยมวิทยา และกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักด้านการเตือนภัยของประเทศ
- ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ (ศภช.) ซึ่งมีบทบาทในการรวบรวม วิเคราะห์ และเผยแพร่ข้อมูล
- ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ทุกค่ายในประเทศไทย ได้แก่ AIS, TRUE, DTAC และ NT ที่ให้การสนับสนุนทางเทคนิคและเครือข่ายในการส่งข้อความทดลอง
ประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับ
การนำระบบ Cell Broadcast มาใช้ในประเทศไทยจะช่วยยกระดับการเตือนภัยให้เข้าถึงประชาชนอย่างรวดเร็ว แม่นยำ และตรงจุดมากยิ่งขึ้น โดยมีข้อดีที่สำคัญ ได้แก่
- สามารถแจ้งเตือนภัยไปยังโทรศัพท์มือถือทุกเครื่องที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงได้ทันที แม้ไม่รู้หมายเลขโทรศัพท์
- ไม่ต้องพึ่งพาการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตหรือแอปพลิเคชัน
- รองรับการใช้งานในสถานการณ์ที่มีผู้ใช้งานจำนวนมาก เช่น ขณะเกิดภัยพิบัติ
- เพิ่มโอกาสในการเตรียมความพร้อม อพยพ หรือหลีกเลี่ยงอันตรายได้ทันท่วงที
- ลดความตื่นตระหนกจากข่าวลือหรือข้อมูลเท็จที่อาจเผยแพร่ผ่านช่องทางอื่น
แนวทางการดำเนินงานในอนาคต
หลังจากการทดสอบระบบเสร็จสิ้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะรวบรวมผลการทดสอบ วิเคราะห์ปัญหาและข้อเสนอแนะ เพื่อนำไปสู่การปรับปรุงและขยายการใช้งานระบบ Cell Broadcast อย่างเต็มรูปแบบในอนาคต โดยตั้งเป้าให้เป็นเครื่องมือหลักในการเตือนภัยของประเทศในระยะยาว ซึ่งจะสามารถประยุกต์ใช้กับการสื่อสารในกรณีฉุกเฉินอื่น ๆ ได้อีกด้วย
สรุป
การเริ่มต้นทดสอบระบบแจ้งเตือนภัย Cell Broadcast ในประเทศไทย ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิรูประบบเตือนภัยที่สำคัญ ที่ไม่เพียงแต่จะช่วยลดความสูญเสียจากภัยพิบัติ แต่ยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของประเทศไทยในการยกระดับความปลอดภัยของประชาชน ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล